Podstawa zwolnienia z VAT ze względu na rodzaj prowadzonej działalności. Zwolnienie z VAT ze względu na rodzaj prowadzonej działalności określa art. 43 ust 1 ustawy o VAT (stan na dzień 1.01.2014 rok). Należy pamiętać że obecne prawo wymaga aby podstawa zwolnienia z VAT znalazła się na fakturze.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwolnione są z opodatkowania podatkiem VAT usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.
W 2020 r. postanowił dokonać darowizny nieruchomości na rzecz swojego syna. W tym przypadku przedsiębiorca może skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT. Jednocześnie przedsiębiorca będzie zobowiązany do dokonania korekty in minus podatku naliczonego wynoszącego 4/10 kwoty odliczonej przy zakupie.
W przypadku nieruchomości używanych podatnicy bardzo często korzystają z możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Sprzedaż zwolniona ze względu na wysoką wartość nieruchomości jest bardzo korzystna podatkowo. Kiedy następuje pierwsze zasiedlenie po ulepszeniu nieruchomości? Zwolnienie sprzedaży nieruchomości z opodatkowania VAT Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest co do zasady zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest więc ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. Definicję pierwszego zasiedlenia znajdziemy w art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Rozumie się przez nie oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich: wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej. Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata. W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT ustawodawca umożliwia podatnikom po spełnieniu określonych warunków skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu. W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że: w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Ponadto, jak wynika z art. 43 ust. 7a ustawy o VAT, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat. Powyżej przedstawiliśmy, jakie warunki muszą być spełnione, aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy jest zbędne. Ulepszenie budynku Na początku należy wyjaśnić różnicę pomiędzy remontem a modernizacją. W orzecznictwie utrwalił się pogląd, że różnica między nakładami na remont a nakładami na ulepszenie środków trwałych polega na tym, że pierwsze z nich zmierzają do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środków trwałych (konserwacja, naprawy), a drugie do podjęcia czy rozszerzenia działalności w drodze przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, powodującej istotną zmianę cech użytkowych. Bardzo trafną różnicę pomiędzy remontem a modernizacją znajdziemy w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 21 maja 2013, sygn. I SA/Łd 410/13: „Przez ulepszenie należy rozumieć unowocześnienie środka trwałego, które podnosi jego wartość techniczną, użytkową, jak i przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż pierwotne jego przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych. W świetle tych kryteriów, pomalowanie pomieszczeń, naprawa instalacji, wymiana zużytych elementów lokalu, np. okien, drzwi, to niewątpliwie nakłady, które nie zwiększają wartości użytkowej wynajmowanego pomieszczenia i nie zmieniają jego charakteru. Wydatki z tego tytułu należy zatem potraktować jako wydatki na remont, które w całości stanowią koszt uzyskania przychodu w dacie ich poniesienia. Rekonstrukcja jest to bowiem odtworzenie całkowicie lub częściowo zniszczonych przedmiotów na podstawie zachowanych elementów. Przy rozstrzyganiu tego problemu należy pamiętać, że ulepszenie charakteryzować musi wzrost wartości użytkowej środków trwałych w stosunku do wartości z dnia przyjęcia ich do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji”. Pierwsze zasiedlenie po ulepszeniu nieruchomości - przykład Warto przypomnieć, że nie każda modernizacja ma wpływ na moment określenia momentu pierwszego zasiedlenia. W celu zobrazowania problemu posłużymy się przykładem. Przykład 1. Podatnik planuje sprzedaż nieruchomości. Zakupił ją pięć lat temu i były ona używania w działalności opodatkowanej. Przedsiębiorca będzie dokonywał w nich ulepszenia. Wydatki na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej nieruchomości, przy czym – co istotne – planowana sprzedaż będzie dokonywana po ulepszeniu. Ulepszenie nieruchomości będzie miało istotny wpływ na wartość transakcji. W tym przypadku w przedmiotowej nieruchomości nie doszło do pierwszego zasiedlenia. Od momentu ulepszenia do momentu sprzedaży nieruchomości nie minie okres dłuższy niż dwa lata. W tym przypadku nie ma znaczenia moment zakupu przedmiotowej nieruchomości. Okres dwóch lat od pierwszego zasiedlania liczymy bowiem od momentu dokonania ulepszenia. The Philippines is generally mountainous; uplands make up 65 percent of the country's total land area. [44] : 38 [185] The Philippines is an archipelago of about 7,641 islands, [186] [187] covering a total area (including inland bodies of water) of about 300,000 square kilometers (115,831 sq mi). Dostawa budynków, budowli lub ich części jest co do zasady zwolniona z podatku od towarów i usług, o czym stanowi treść art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Niemniej jednak w określonych okolicznościach podatnicy mają prawo zrezygnować z tej preferencji podatkowej i wybrać opodatkowanie. Rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości jest korzystna dla podatników z uwagi na neutralność podatku. Powstaje jednak wątpliwość związana z tym, czy w tej sytuacji na podatniku ciąży obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego. Rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości - warunki Możliwość rezygnacji ze zwolnienia przewiduje art. 43 ust. 10 i ust. 11 ww. ustawy. Przepis ten wprowadza kilka warunków, które należy spełnić. I tak: zarówno dostawca, jak i nabywca muszą być zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług, przed dniem dokonania dostawy należy złożyć zgodne oświadczenie dokonującego dostawy i nabywcy do właściwego dla nabywcy Naczelnika Urzędu Skarbowego o opodatkowaniu sprzedaży Wskazane oświadczenie musi zawierać takie informacje, jak: imiona i nazwiska lub nazwy, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej stron transakcji, a także planowaną datę dostawy oraz adres budynku, budowli lub ich części, będących przedmiotem sprzedaży. Przykład 1. Zarejestrowany podatnik VAT zakupił w marcu 2015 r. lokal użytkowy. Przy nabyciu tej nieruchomości podatnik odliczył podatek naliczony. W lipcu 2018 r. planuje on sprzedaż tej nieruchomości. Co do zasady sprzedaż ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, gdyż dokonywana będzie po upływie dwóch lat od pierwszego zasiedlenia. Niemniej jednak nabywca i dostawca są zarejestrowanymi podatnikami VAT i złożą najpóźniej do końca czerwca zgodne oświadczenie o chęci opodatkowania dostawy nieruchomości. W tym przypadku spełnione zostaną wszystkie warunki dla opodatkowania dostawy nieruchomości. Rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości może powodować konieczność korygowania podatku naliczonego. Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług. Obecnie przepisy dotyczące korekty podatku zostały w sposób znaczący rozbudowane, stąd też prawidłowa kwalifikacja właściwej normy jest w znacznym stopniu utrudniona. Należy bowiem rozróżnić sytuacje, w których podatnik odlicza pełną kwotę podatku naliczonego, odliczenie ma charakter proporcjonalny bądź też podatek naliczony jest rozliczany prewspółczynnikiem. Po uwagę należy także wziąć wartość towaru oraz jego charakter (nieruchomość, towar handlowy itp.). Nie bez znaczenia jest także powód, dla którego dokonuje się korekty (zmiana przeznaczenia, sprzedaż). Rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości a korekta podatku VAT W sytuacji, w której podatnik przy zakupie nieruchomości odliczył pełną kwotę podatku naliczonego, a następnie dokona jej sprzedaży, zastosowanie znajdzie norma z art. 91 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług w zw. z art. 91 ust. 1-6 ww. ustawy. Przepis ten stanowi, że art. 91 ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi. Stosownie do art. 91 ust. 4 ustawy, w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Dokonuje się jej w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż (art. 91 ust. 5 ustawy). Na mocy art. 91 ust. 6 ustawy, w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną: opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi; zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu. Analiza powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wskazuje, że korekty podatku naliczonego dokonuje się w przypadku sprzedaży towarów i usług. Przy czym chodzi o dwojakiego rodzaju sytuacje. Sprzedaż nieruchomości objętej zwolnieniem VAT skutkuje obowiązkiem korekty podatku odliczonego w momencie zakupu. W tym bowiem przypadku nastąpiła zmiana przeznaczenia (wykorzystania) towaru. Natomiast w sytuacji, w której sprzedaż zostanie opodatkowana, sprzedawca nie będzie zobowiązany do korekty "in minus" kwoty podatku naliczonego. W przypadku gdy ma miejsce rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości i dokonuje się opodatkowania sprzedaży nie zachodzi zmiana przeznaczenia. Odliczony wcześniej podatek pozostaje w dalszym ciągu w związku ze sprzedażą opodatkowaną, co wypełnia warunek z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Przykład 2. Podatnik VAT zakupił w marcu 2015 r. lokal użytkowy. Przy nabyciu tej nieruchomości odliczył cały podatek naliczony 130 000zł. W lipcu 2018 r. planuje on sprzedaż tej nieruchomości. Co do zasady sprzedaż ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, gdyż dokonywana będzie po upływie dwóch lat od pierwszego zasiedlenia. Nie ponoszono również nakładów powyżej 30% wartości początkowej. Ponieważ do końca okresu korekty pozostało 7 lat, podatnik w rozliczeniu za lipiec 2018 r., czyli miesiąc, w którym dokona sprzedaży, zobowiązany będzie do skorygowania "in minus" odliczonego podatku VAT, czyli kwoty: 130 000 zł × 7/10 = 91 000 zł. Przykład 3. Podatnik VAT zakupił w marcu 2015 r. lokal użytkowy. Przy nabyciu tej nieruchomości odliczył cały podatek naliczony 130 000 zł. W lipcu 2018 r. planuje on sprzedaż tej nieruchomości. Co do zasady sprzedaż ta korzysta ze zwolnienia. Po konsultacji z nabywcą po stronie sprzedawcy dokonana jest rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości i opodatkowanie transakcji. Co do zasady wszystkie przewidziane prawem warunki zostały spełnione, tj.: nabywca i dostawca są zarejestrowanymi podatnikami VAT, złożą najpóźniej do końca czerwca zgodne oświadczenie o chęci opodatkowania dostawy nieruchomości. W tym przypadku nie zachodzi obowiązek dokonywania korekty podatku naliczonego, gdyż odliczony przy zakupie podatek pozostaje w związku z czynnością pamiętać, że w przypadku dostawy nieruchomości, która jest zwolniona z podatku, na nabywcy nieruchomości ciąży obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, który w przypadku umów sprzedaży nieruchomości wynosi 2% ich wartości rynkowej. Natomiast przy wyborze opodatkowania takiej sprzedaży (pod warunkiem spełnienia przesłanek z art. 43 ust. 10 i 11) nabywca nieruchomości nie będzie zobowiązany do uiszczenia PCC od jej nabycia. Co również istotne w sytuacji, gdy nabywca jest podatnikiem VAT czynnym i nabył tę nieruchomość na cele działalności opodatkowanej, będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupu tej nieruchomości. Reasumując, jeśli następuje rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości i transakcja zostaje opodatkowana, nie następuje wówczas zmiana przeznaczenia budynku. Tym samym nie ma obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego. Obowiązek ten zachodzi wówczas, gdy podatnik przy zakupie odliczył podatek naliczony, a sama dostawa korzysta ze zwolnienia z podatku. W ramach pakietu SLIM VAT 2 zmieniono brzmienie art. 43 ust. 10 ustawy o VAT i umożliwiono tym samym również złożenie takiego oświadczenia w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów. A zatem od 1 października 2021 r. strony mogą złożyć takie oświadczenie na dwa ww. sposoby.